Geçen haftadan beri bir tartışmadır gidiyor. Sokak hayvanları uyutulsun mu? Uyutulmasın mı? Lafı eğip bükünce haliyle anlamayanlar olmuş. Gurup toplantılarında ‘’kaç saat uyutulacak? Nasıl uyutulacak? Bilen yok’’ cümleleri sarf edilmiş. Bu cümleleri duyan vatandaşlar olarak şaşırmakla şok olmak arasında duygu geçişleri yaşadık haliyle. Nasıl yani dedik. Akıllara zarar bu sorular gerçek mi diye afalladık tabir-i caiz ise tv.lerdeki haberleri izlerken. Derin bir nefes aldık. Konuyu bilmeyenlere anlatmak için yeniden güç toplamaya çalıştık.. Bugün, ben, derin bir nefes alanların sesi olarak dilim döndüğünce soruları cevaplayacağım: ‘’Sayın siyasilerimiz, sokak hayvanlarının uyusun da büyüsün ninni diye uyutulmayacağından emin olabilirsiniz. Saatlik değil sonsuza kadar uyutulacaklar. Yani ölecekler! Bilgilerinize sunar, bu yasayı geri çekmenizi önemle arz ederiz.’’ İmza. Bu dünyanın sadece bize ait olmadığının bilincinde olan sade bir vatandaş.   Ülkemiz gündemini dışarıdan takip eden yabancı basın için komedi dizisi tadındayız maşallah. Ne hoş! Ama sokak hayvanları için hazırlanan yasa tasarısının maddeleri incelendiğinde ölümün soğuk ve karanlık yüzü hiç de komik değil malesef. Konu ciddi. Kısaca anlatılamayacak bir mesele olarak görünüyor. Kağıt üstünde kaldı. Evet! Ama bu ülkenin anayasasının maddelerinin çoğu hala laik- sosyal devlet anlayışını savunuyor. O halde konuyu anlamayan bir kısım vatandaşımız için meselenin taa en başına dönerek olaylara şöyle bir bakalım: Biyoloji ünite 1, evrim teorisi der ki, türler birbirlerinden yumuşak geçişlerle yüzyıllar içinde ayrılmış ve evrimleşmiştir. Ayyy! Biz o dersi kaldırdık değil mi? Tüh! Şimdi anlaşıldı bu yasa neden tartışılıyor. Neyse, bilmemek değil öğrenmemek ayıp atasözümüzü hatırlatarak yönümüzü 25.000 yıl öncesine doğru çevirelim. Arkeolojik bulgular köpeklerin evriminin neredeyse insanlık tarihi kadar eski olduğunu gösteriyor. Atalarımız avcı toplayıcı dönemden ilk yerleşik yaşama geçmeye başladığında muhtemelen 25.000 yıl önce, uysal olan kurtlar insanların yerleşim bölgelerine yanaştı. Onların tüketemediği etleri tüketerek kolay bir besin kaynağı buldu. Böylece uysal kurtlar ile diğerleri arasında bir davranışsal izolasyon meydana geldi. Davranışsal izolasyon evrim teorisinde, türleşmenin en önemli sebeplerinden biridir.   Atalarımız, koku alma başta olmak üzere duyuları güçlü, vefalı, tehlikelere karşı sevdiği canlıyı korumaktan çekinmeyen bu hayvanları yüzyıllar içerisinde evcilleştirmiş olmalılar. (1)   Bilim insanları, aynı ortak atadan başlayan bu grubun iki dala ayrıldığı teorisini savunarak, bir tarafta uysal, itaatkar, insanlarla güçlü bağlar kurabilen, kolay beslenenler; diğer tarafta ise vahşi kurtların yaşantılarını sürdürmeye devam ettirdikleri konusunda hemfikirdirler. Aynı ortak kurt neslinden böylece ilk evcil köpek benzeri hayvan türü ortaya çıkmış olmalıdır. Ayrıca köpeklerin tek bir coğrafyada evrimleşmediğine yönelik bulgular da mevcuttur. (1) Burada hemen kafalarda oluşan soruya da cevap vererek devam edeyim. Günümüzde köpekler ve kurtlar aynı anda yaşamaya devam ediyorsa, nasıl oluyor da… Durun durun! O öyle değil.  Çünkü ikisi de farklı davranışlar göstererek evrimleştiler ya. Yani günümüzdeki kurtlar, günümüzdeki köpeklerin atası değil. İkisi de geçmişte ortak bir atadan geliyordu. Bunu unutmayın lütfen. İyi de bunu niye on kere tekrarladın kafamıza vura vura diyenler için, işte şimdi de yönümüzü efsanelere çeviriyoruz:   Türkler’in tarihte ilk ortaya çıktıkları dönemleri anlatan Türeyiş, Yaratılış, Göktürklerin Ergenekon veyahut Bozkurt Destanlarını duymayan yoktur. Bu destanların ortak özelliği kurdun Türkler’in atası kabul edilmesidir. Göktürkler, eski Hunların soylarından gelen bir koldur. A-şi-na adlı bir aileden türemiş, çoğalarak, ayrı oymaklar halinde yaşamaya başlamışlardır. Kurtları koruyan ve aynı zamanda kurt kılığına girebilen bir tanrının varlığına da inanılmıştır. Türkler Kurttan türemiştir. İlk kağanlar kızlarını kurt kılığında gelen Kurt Tanrı ile evlendirmişler, böylece Türkler çoğalmıştır. Kurt islam öncesi eski Türk destanlarında “Kurt-Ata” olarak geçmekteydi. Bu da kurdun saygı değer bir hayvan olduğu anlamına gelmektedir. (2)   Size bu mitolojik efsane/hikayelerden bahsetmemin sebebi şudur: En eski yazılı kaynaklarda geçen efsaneler kurtlar ile köpeklerin evrimleşerek farklı iki kola ayrıldıkları dönemlere denk geliyor olabilir. Yani bugün uyutarak kurtulmak istediğiniz sokak canlıları mitolojik hikayelerimizde bizleri yok olmaktan kurtaran, koruyan, kollayan saygı duyulan bir figür idi. Sadece bizim değil İtalyan tarihinde de çok ünlü bir kurt miti var. Remus ile Romulus adlı ikiz kardeşler: Efsaneye göre, bu kardeşler tapınak bakiresi tarafından doğurulmuş ikiz çocuklardır. Babaları kral ve tanrıdır. Bu nedenle dönemin kralı bakirelik yeminini bozan bu kadının çocuklarını önce ölümle cezalandırmak ister. Fakat çocukların babası tanrı kral olduğu için tanrıların gazabından korkar ve çocukları azgın nehre bırakmayı emreder. Fakat çocuklar ölmez ve bir anne kurt tarafından emzirilerek büyütülür. Çocuklar büyüyünce baba ve annelerinin intikamını alır ve Roma şehrini kurarlar. (3)    Roma İmparatorluğu’nun efsanevi kuruluş hikayesinde de görüldüğü gibi, farklı bir coğrafyada bile olsa, kurtlara duyulan hayranlık ortak hikayeler yaratmıştır. Bu da, milattan önceki sözlü kaynaklarda, dilden dile süzülüp gelen en eski yazılı kaynaklara konu olan bu efsanelerin aslında bize bir tek şeyi anlattığını gösteriyor: Köpekler insanlık tarihi kadar eskidir. Tek başlarına bir yaşam döngüleri yoktur. Artık bir kurt özelliği göstermemektedirler. Nesiller boyunca insanlar ile birlikte evrimleşmiş, değişmiş, dönüşmüşlerdir. İnsanlardan hiçbir dönem ayrı yaşamamışlardır. Hep insanların yaşam alanlarının içinde ve çevresinde yaşamışlardır. Basit bir Google araştırması ile ilk evcilleşmiş hayvan nedir? Sorusunun cevabının köpek olduğunu göreceksiniz.   Nesilleri kurtarıp koruyup gözettiğine inanılan bu canlıların kaderi bizim ellerimizde olmamalı!   Biz bu dünyanın yegane sahipleri değiliz. Tanrıların gazabından korkmalıyız. Çünkü mazlumların ahını alanlar her iki cihanda da rahat yüzü görmezler. Yarın: Çevre ve Hayvan Derneği Başkanı Sayın Gamze Benzer’in konuyla ilgili görüş ve önerileri, Osmanlı Tarihi’nin kara lekesi Hayırsızada Vakası ve Satürn Yıldızı       Yararlanılan Kaynaklar: Evrim Ağacı. Köpeklerin Evrimi: Vahşi Kurtları Evcilleştirirerek Köpekleri Nasıl Evrimleştirdik? 25.04.2015. https://evrimagaci.org/kopeklerin-evrimi-vahsi-kurtlari-evcillestirirerek-kopekleri-nasil-evrimlestirdik-3567 Altun, Z. (2019) Türk Kültüründe ‘Kurt Kavramı’ Üzerine Bir İnceleme. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi. C.8, S.22 World History Encyclopedia. Romulus ve Remus. 18.04.2018. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-12205/romulus-ve-remus/